Τι γίνεται με την Διαύγεια";

Μεγάλο νομικό ζήτημα ανακύπτει από την εικόνα διάλυσης που παρουσιάζει εδώ και πολλούς μήνες το διαδικτυακό πρόγραμμα «Διαύγεια». Το μεγαλόπνοο σχέδιο για τη διαφάνεια στις συναλλαγές του δημοσίου βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης ανοίγοντας παράθυρο για την ακύρωση ή προσβολή των αποφάσεων πολλών φορέων και υπηρεσιών που δεν έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του προγράμματος.
 Το υπουργείο διοικητικής μεταρρύθμισης και ηλεκτρονικής διακυβέρνσησης απαντά ότι πρόκειται για τεχνικό πρόβλημα που σύντομα θα λυθεί, ωστόσο βουλευτές και νομικοί εκτιμούν ότι θα πρέπει άμεσα να γίνει έλεγχος σε αποφάσεις που δεν αναρτήθηκαν και βάσει του νόμου θεωρούνται άκυρες.

 ‘Εκνομες οι αποφάσεις
 ‘Όταν δημιουργήθηκε η «Διαύγεια» , ο νόμος Ραγκούση ήταν σαφής ως προς την εγκυρότητα των διοικητικών και πολιτικών αποφάσεων . Ο «3861» του 2010 ανέφερε ρητά ότι «…οι πράξεις δεν εκτελούνται, εάν δεν έχει προηγηθεί η ανάρτησή τους στο Διαδίκτυο κατά τα οριζόμενα στον παρόντα νόμο».
  Με τα δεδομένα του νόμου τίθεται αυτομάτως θέμα καθώς σήμερα υπάρχουν αποφάσεις φορέων που δεν έχουν αναρτηθεί ή αναρτήθηκαν αλλά οι πολίτες δεν έχουν πρόσβαση σε αυτές.



Το θέμα έφερε στη βουλή με επίκαιρη ερώτησή του ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Γιώργος Ντόλιος ο οποίος επισημαίνει ότι η τακτική που ακολουθείται βρίσκεται σε αντίθετη κατεύθυνση με τον σκοπό που έχει το πρόγραμμα της «Διαύγειας»  για πλήρη διαφάνεια και κοινοποίηση όλων των αποφάσεων και πράξεων στους πολίτες.




Σε απάντησή του ο υφυπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης Μανούσος Βολουδάκης υποστήριξε ότι ο τρόπος με τον οποίο στήθηκε η ιστοσελίδα της «Διαύγειας» ήταν πρόχειρος και χρειάζεται να αναβαθμιστεί το λογισμικό με το οποίο λειτουργεί καθώς έως σήμερα έχουν γίνει περισσότερες από 5 εκατ. αναρτήσεις από 3498 φορείς και υπηρεσίες. Ο υφυπουργός αρνήθηκε ότι δεν αναρτώνται πράξεις αλλά παραδέχθηκε ότι δεν είναι εύκολη η πρόσβαση στους πολίτες σε αυτές.
  Πρόσφατα το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία διευκρινίζει ότι τα προβλήματα της προσβασιμότητας οφείλονται στο πρόγραμμα της «Διαύγειας» και όχι στην στην δική του ιστοσελίδα. Μιλήσαμε με τους τεχνικούς του Συμβουλίου και μας είπαν «Υπάρχει πρόβλημα, δεν μπορούμε να δούμε ούτε εμείς οι ίδιοι τις αποφάσεις που έχουμε αναρτήσει, ενημερώνουμε συνεχώς το υπουργείο για το πρόβλημα και μας απαντούν συνεχώς ότι είναι σε διαδικασία επίλυσης».


Ανοίγει παράθυρο



Ο βουλευτής των Ανεξάρτητων Ελλήνων και νομικός Βασίλης Καπερνάρος μιλώντας στο «enikos.gr» εκτιμά ότι το πρόβλημα είναι μεγάλο είτε αναρτώνται είτε όχι οι αποφάσεις καθώς επί της ουσίας δεν μπορούν να τις δουν οι πολίτες. « ‘Όταν δεν μπορεί να λάβει γνώση ο πολίτης η δημοσίευση χάνει τη σημασία της, δεν υφίσταται» λέει και προσθέτει « Πρόκειται για ενσυνείδητη τακτική που θέτει σε αδράνεια το νόμο και ευτελίζει το νομοθέτη. Παράλληλα δίνει έρεισμα σε όποιον έχει έννομο συμφέρον να προσφύγει στα δικαστήρια και να ζητήσει την ακύρωσή τους. Με λίγα λόγια μόνο συσκότιση προκαλείται από την απόκρυψη αποφάσεων και όχι διαύγεια».

«Μπούκωσε»



Ο επιθεωρητής δημόσιας διοίκησης Λέανδρος Ρακιντζής λέει στo «enikos.gr» ότι πρόκειται για ένα σύστημα που έχει μπουκώσει και η σημερινή του μορφή δεν εξυπηρετεί τον σκοπό του. «Είναι τόσο δύσχρηστο που μόνο οι εξειδικευμένοι μπορούν να παρακολουθήσουν, πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να χρησιμοποιείται τάχυστα» επισημαίνει. ‘Οσον αφορά στους φορείς που δεν αναρτούν τις αποφάσεις τους ο κ.Ρακιντζής δηλώνει ότι ποτέ δεν του ζητήθηκε να ελέγξει την τήρηση των υποχρεώσεων  τους με βάση το νόμο .
 Από το ρεπορτάζ προκύπτει ότι σήμερα υπάρχουν πολλοί φορείς που δεν αναρτούν τις αποφάσεις και τις πράξεις τους χωρίς να ελέγχονται από κανέναν. ‘Ένα άλλο κρούσμα αδιαφάνειας αποτελεί το κόλπο του «μπερδέματος» στις αποφάσεις που «ανεβαίνουν» στη «Διαύγεια». ‘Ανθρωπος ο οποίος έχει ασχοληθεί με το συγκεκριμένο πρόγραμμα λέει στo «enikos.gr» ότι είναι συνήθης η τακτική πολλών φορέων οι οποίοι δίνουν μία συνολική εικόνα των δαπανών τους και κανένας δεν γνωρίζει  τον προορισμό μεγάλων χρηματικών ποσών. Χαρακτηριστό παράδειγμα τέτοιων περιπτώσεων είναι οι δαπάνες αμοιβών. Βάσει της διαδικασίας η πράξη θα πρέπει να αναφέρει το όνομα του αμειβόμενου και το ποσό της αμοιβής του, ωστόσο κάποιες υπηρεσίες αναφέρουν τα ονόματα και στο τέλος αναφέρουν ένα συνολικό ποσό με τη γενική ένδειξη «αμοιβές».



Μετά την απόφαση για την δημιουργία της «Διαύγειας» το 2010 ο τότε υπουργός Γιάννης Ραγκούσης είχε να δημιουργεί ομάδες διοίκησης έργου που θα διαχειρίζονταν την λειτουργία του προγράμματος ενώ παράλληλα είχε δοθεί το πράσινο φως για την εμπλοκή εξωτερικού αναδόχου ο οποίος θα αναλάμβανε την επέκτασή του. ‘Ηταν η περίοδος που η φήμη του νόμου που περιελάμβανε και το συγκεκριμένο πρόγραμμα είχε φτάσει μέχρι τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών που τον χαρακτήρισε ως την πιο εκτεταμένη εφαρμογή διαφάνειας παγκοσμίως.  Εκ των πραγμάτων πλέον φαίνεται ότι όχι μόνο δεν προχώρησε η επέκταση του προγράμματος αλλά  αφέθηκε στην τύχη του με αποτέλεσμα την σημερινή του εικόνα, ωστόσο ο κ.Βολουδάκης μιλώντας στην βουλή έκανε γνωστό ότι ήδη «τρέχει» διαγωνισμός για την  ανάπτυξη του λογισμικού του συστήματος.


Ρεπορτάζ:Μάνος Νιφλής
m.niflis@enikos.gr